Ustawa
o spółdzielniach mieszkaniowych z
dnia 15 grudnia 2000 roku
(tekst pierwotny:
Dz. U. 2001 r. Nr 4 poz. 27)
(tekst jednolity: Dz. U. 2003 r. Nr 119 poz. 1116)
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
Celem spółdzielni mieszkaniowej, zwanej dalej "spółdzielnią", jest zaspokajanie
potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez
dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów
jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu.
Przedmiotem działalności spółdzielni może być:
budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków
spółdzielczych lokatorskich praw do znajdujących się w tych budynkach lokali
mieszkalnych
1 budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków
spółdzielczych własnościowych praw do znajdujących się w tych budynkach lokali
mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu, a także do miejsc postojowych w
garażach wielostanowiskowych
budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków odrębnej
własności znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o
innym przeznaczeniu, a także ułamkowego udziału we współwłasności w garażach
wielostanowiskowych
budowanie lub nabywanie domów jednorodzinnych w celu przeniesienia na rzecz
członków własności tych domów
udzielanie pomocy członkom w budowie przez nich budynków mieszkalnych lub domów
jednorodzinnych
budowanie lub nabywanie budynków w celu wynajmowania lub sprzedaży znajdujących
się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu.
Spółdzielnia ma obowiązek zarządzania nieruchomościami stanowiącymi jej mienie
lub nabyte na podstawie ustawy mienie jej członków.
Statut spółdzielni określa, którą działalność spośród wymienionych w ust. 2 i 3,
prowadzi spółdzielnia.
Spółdzielnia może zarządzać nieruchomością niestanowiącą jej mienia lub mienia
jej członków na podstawie umowy zawartej z właścicielem (współwłaścicielami) tej
nieruchomości.
Spółdzielnia może prowadzić również inną działalność gospodarczą na zasadach
określonych w odrębnych przepisach i w statucie, jeżeli działalność ta związana
jest bezpośrednio z realizacją celu, o którym mowa w ust. 1.
W zakresie nieuregulowanym w ustawie do spółdzielni mieszkaniowej stosuje się
przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 1995
r. Nr 54, poz. 288 i Nr 133, poz. 654, z 1996 r. Nr 5, poz. 32, Nr 24, poz. 110
i Nr 43, poz. 189, z 1997 r. Nr 32, poz. 183, Nr 111, poz. 723 i Nr 121, poz.
769 i 770, z 1999 r. Nr 40, poz. 399, Nr 60, poz. 636, Nr 77, poz. 874 i Nr 99,
poz. 1151, z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 54, poz. 572 i Nr 69, poz. 724 oraz z
2002 r. Nr 240, poz. 2058).
Art. 2.
Lokalem w rozumieniu ustawy jest samodzielny lokal mieszkalny, a także lokal o
innym przeznaczeniu, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 24 czerwca 1994
r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903).
Lokalem mieszkalnym w rozumieniu ustawy jest również pracownia twórcy
przeznaczona do prowadzenia działalności w dziedzinie kultury i sztuki.
Domem jednorodzinnym w rozumieniu ustawy jest dom mieszkalny, jak również
samodzielna część domu bliźniaczego lub szeregowego przeznaczona przede
wszystkim do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych. Do domów jednorodzinnych
stosuje się przepisy ustawy dotyczące lokali.
Wartością rynkową lokalu w rozumieniu ustawy jest wartość określona na podstawie
przepisów działu IV rozdziału 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce
nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543, z 2001 r. Nr 129, poz. 1447
i Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 676, Nr 113, poz.
984, Nr 126, poz. 1070, Nr 130, poz. 1112, Nr 153, poz. 1271, Nr 200, poz. 1682
i Nr 240, poz. 2058 oraz z 2003 r. Nr 1, poz. 15, Nr 80, poz. 717, 720 i 721 i
Nr 96, poz. 874).
Art. 3.
Członkiem spółdzielni może być osoba fizyczna, choćby nie miała zdolności do
czynności prawnych lub miała ograniczoną zdolność do czynności prawnych.
Członkami spółdzielni mogą być oboje małżonkowie, choćby spółdzielcze prawo do
lokalu albo prawo odrębnej własności lokalu przysługiwało tylko jednemu z nich.
Małżonkowi członka przysługuje roszczenie o przyjęcie w poczet członków
spółdzielni.
Członkiem spółdzielni może być osoba prawna, o ile statut nie stanowi inaczej,
jednakże takiej osobie nie przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu
mieszkalnego.
Wysokość wpisowego nie może przekraczać wysokości minimalnego wynagrodzenia za
pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym
wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679 oraz z 2004 r. Nr 240, poz.
2407).
Art. 4.
Członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są
obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem
nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i
utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni oraz w zobowiązaniach
spółdzielni z innych tytułów przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami
statutu.
1 Osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze
własnościowe prawa do lokali, są obowiązane uczestniczyć w wydatkach związanych
z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich
lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni
oraz w zobowiązaniach spółdzielni z innych tytułów przez uiszczanie opłat na
takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5.
Członkowie spółdzielni będący właścicielami lokali są obowiązani uczestniczyć w
wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i
utrzymaniem nieruchomości wspólnych, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości
stanowiących mienie spółdzielni oraz w zobowiązaniach spółdzielni z innych
tytułów przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu. Od członka
będącego właścicielem lokalu, niezależnie od jego obowiązków w zakresie
pokrywania kosztów zarządu nieruchomością wspólną, spółdzielnia może żądać wpłat
na fundusz remontowy, o którym mowa w art. 6 ust. 3.
Członkowie spółdzielni, którzy oczekują na ustanowienie na ich rzecz
spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego albo spółdzielczego
własnościowego prawa do lokalu lub prawa odrębnej własności lokalu, są
obowiązani uczestniczyć w kosztach budowy lokali przez wnoszenie wkładów
mieszkaniowych lub budowlanych i w innych zobowiązaniach spółdzielni związanych
z budową zgodnie z postanowieniami statutu. Od chwili postawienia im lokali do
dyspozycji uiszczają oni opłaty określone w ust. 1 albo 2.
Właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni są obowiązani uczestniczyć w
wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i
utrzymaniem nieruchomości wspólnych oraz w innych kosztach zarządu tymi
nieruchomościami na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z
zastrzeżeniem art. 5. Są oni również obowiązani uczestniczyć w wydatkach
związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie
spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby
zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu.
Członkowie spółdzielni są również obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych
z działalnością społeczną, oświatową i kulturalną prowadzoną przez spółdzielnię.
Właściciele lokali niebędący członkami oraz osoby niebędące członkami
spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, mogą
odpłatnie korzystać z takiej działalności na podstawie umów zawieranych ze
spółdzielnią.
Za opłaty, o których mowa w ust. 1—2, 4 i 5, solidarnie z członkami spółdzielni,
właścicielami lokali niebędącymi członkami spółdzielni lub osobami niebędącymi
członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do
lokali, odpowiadają stale zamieszkujące z nimi w lokalu osoby pełnoletnie, z
wyjątkiem pełnoletnich zstępnych pozostających na ich utrzymaniu, a także osoby
faktycznie korzystające z lokalu.
1 Odpowiedzialność osób, o których mowa w ust. 6, ogranicza się do wysokości
opłat należnych za okres ich stałego zamieszkiwania lub faktycznego korzystania
z lokalu.
2 Opłaty, o których mowa w ust. 1—2, 4 i 5, wnosi się co miesiąc z góry do 10
dnia miesiąca. Statut spółdzielni może określać inny termin wnoszenia opłat, nie
wcześniejszy jednak niż ustawowy. Spółdzielnia jest obowiązana przedstawić
kalkulację wysokości opłat na żądanie członka spółdzielni, właściciela lokalu
niebędącego członkiem spółdzielni lub osoby niebędącej członkiem spółdzielni,
której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.
3 Opłaty, o których mowa w ust. 1—2, 4 i 5, przeznacza się wyłącznie na cele
określone w tych przepisach.
O zmianie wysokości opłat spółdzielnia jest obowiązana zawiadomić osoby, o
których mowa w ust. 1—2 i 4, co najmniej 14 dni przed upływem terminu do
wnoszenia opłat, ale nie później niż ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego
ten termin. Zmiana wysokości opłat wymaga uzasadnienia na piśmie.
Członkowie spółdzielni, osoby niebędące członkami spółdzielni, którym
przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, oraz właściciele
niebędący członkami spółdzielni mogą kwestionować zasadność zmiany wysokości
opłat bezpośrednio na drodze sądowej. Wystąpienie na drogę sądową nie zwalnia
wymienionych osób z obowiązku wnoszenia opłat w zmienionej wysokości.
Art. 5.
Pożytki i inne przychody z nieruchomości wspólnej służą pokrywaniu wydatków
związanych z jej eksploatacją i utrzymaniem, a w części przekraczającej te
wydatki przypadają właścicielom lokali proporcjonalnie do ich udziałów w
nieruchomości wspólnej.
Pożytki i inne przychody z własnej działalności gospodarczej spółdzielnia może
przeznaczyć w szczególności na pokrycie wydatków związanych z eksploatacją i
utrzymaniem nieruchomości w zakresie obciążającym członków oraz na prowadzenie
działalności społecznej, oświatowej i kulturalnej.
Art. 6.
Różnica między kosztami a przychodami gospodarki zasobami mieszkaniowymi
spółdzielni zwiększa odpowiednio koszty lub przychody tej gospodarki w roku
następnym.
Wartość środków trwałych finansowanych bezpośrednio z funduszu udziałowego lub
wkładów mieszkaniowych i budowlanych nie zwiększa funduszu zasobowego; umorzenie
wartości tych środków trwałych obciąża odpowiednio fundusz udziałowy lub wkłady
mieszkaniowe i budowlane.
Spółdzielnia tworzy fundusz na remonty zasobów mieszkaniowych. Odpisy na ten
fundusz obciążają koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi stanowiącymi mienie
spółdzielni. Obowiązek świadczenia na fundusz dotyczy członków spółdzielni,
właścicieli lokali niebędących członkami spółdzielni oraz osób niebędących
członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do
lokali.
Jeżeli kredyt zaciągany przez spółdzielnię ma być zabezpieczony hipoteką
ustanowioną na nieruchomości, której spółdzielnia jest właścicielem, a osoby
niebędące członkami spółdzielni lub członkowie spółdzielni są uprawnieni z
tytułu spółdzielczych praw do lokali w budynku na tej nieruchomości lub zawarto
z tymi członkami umowy o budowę lokali na tej nieruchomości, to zawarcie umowy
kredytu wymaga również pisemnej zgody większości tych członków spółdzielni oraz
osób niebędących członkami; warunek ten stosuje się do zmiany umowy kredytu
polegającej na zmianie sposobu zabezpieczenia spłaty zaciągniętego kredytu przez
ustanowienie hipoteki. Środki finansowe pochodzące z tego kredytu przeznacza się
wyłącznie na potrzeby tej nieruchomości.
Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy spółdzielnia zaciąga
kredyt, który ma być zabezpieczony hipoteką ustanowioną na użytkowaniu
wieczystym lub części ułamkowej nieruchomości stanowiącej udział spółdzielni we
współwłasności tej nieruchomości, a osoby niebędące członkami spółdzielni lub
członkowie spółdzielni są uprawnieni z tytułu spółdzielczych praw do lokali w
budynku na użytkowanym gruncie lub w budynku stanowiącym współwłasność
spółdzielni lub zawarto z tymi członkami umowy o budowę lokali na tym gruncie
albo nieruchomości stanowiącej współwłasność spółdzielni.
Art. 6.1.
W razie awarii wywołującej szkodę lub zagrażającej bezpośrednio powstaniem
szkody osoba korzystająca z lokalu jest obowiązana niezwłocznie udostępnić lokal
w celu usunięcia awarii. Jeżeli osoba ta jest nieobecna lub odmawia
udostępnienia lokalu, spółdzielnia ma prawo wejść do lokalu w obecności
funkcjonariusza Policji, a gdy wymaga to pomocy straży pożarnej – także przy jej
udziale.
Jeżeli otwarcie lokalu nastąpiło pod nieobecność pełnoletniej osoby z niego
korzystającej, spółdzielnia jest obowiązana zabezpieczyć lokal i znajdujące się
w nim rzeczy, do czasu przybycia tej osoby; z czynności tych sporządza się
protokół.
Po wcześniejszym uzgodnieniu terminu osoba korzystająca z lokalu powinna także
udostępnić spółdzielni lokal w celu:
dokonania okresowego, a w szczególnie uzasadnionych wypadkach również doraźnego
przeglądu stanu wyposażenia technicznego lokalu oraz ustalenia zakresu
niezbędnych prac i ich wykonania
zastępczego wykonania przez spółdzielnię prac obciążających członka spółdzielni
albo osobę niebędącą członkiem spółdzielni, której przysługuje spółdzielcze
własnościowe prawo do lokalu, albo właściciela lokalu niebędącego członkiem
spółdzielni.
Jeżeli lokal lub budynek wymaga remontu obciążającego spółdzielnię, przebudowy
lub przeprowadzenia modernizacji, spółdzielnia może żądać od osób korzystających
z tego lokalu lub budynku jego udostępnienia w celu wykonania koniecznych robót
po wcześniejszym uzgodnieniu terminu.
Za modernizację, o której mowa w ust. 4, uważa się trwałe ulepszenie
(unowocześnienie) istniejącego budynku lub lokalu, przez co zwiększa się wartość
użytkowa budynku lub lokalu.
Jeżeli rodzaj remontu lub zamierzonej modernizacji budynku w rozumieniu ust. 5
tego wymaga, osoby korzystające z lokalu lub budynku obowiązane są na żądanie i
koszt spółdzielni w uzgodnionym terminie przenieść się do lokalu zamiennego na
okres wykonywania naprawy lub modernizacji, ściśle oznaczony i podany do
wiadomości zainteresowanych. Okres ten nie może być dłuższy niż 12 miesięcy.
W okresie używania lokalu zamiennego członek spółdzielni bądź osoba niebędącą
członkiem spółdzielni, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do
lokalu, albo właściciel lokalu niebędący członkiem spółdzielni wnosi opłaty
jedynie za używanie tego lokalu. Opłaty za używanie lokalu zamiennego, bez
względu na jego wyposażenie techniczne, nie mogą być wyższe niż opłaty za
używanie lokalu dotychczasowego.
Lokalem zamiennym, o którym mowa w ust. 6 i 7, jest lokal zamienny w rozumieniu
ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym
zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 71, poz. 733 oraz z 2002
r. Nr 113, poz. 984 i Nr 168, poz. 1383).
Art. 7.
Po wygaśnięciu tytułu prawnego do lokalu mieszkalnego członek bądź osoba
niebędącą członkiem spółdzielni, której przysługiwało spółdzielcze własnościowe
prawo do lokalu, oraz zamieszkujące w tym lokalu osoby, które prawa swoje od
nich wywodzą, są obowiązani do opróżnienia lokalu. Na spółdzielni nie ciąży
obowiązek dostarczenia innego lokalu.
Statut powinien przewidywać termin, nie krótszy niż 3 miesiące, do opróżnienia
lokalu po wygaśnięciu tytułu prawnego do tego lokalu.
Spółdzielnia współpracuje z organami samorządowymi i rządowymi oraz instytucjami
i organizacjami, które mogą ułatwić uzyskanie innego mieszkania przez osoby
wymienione w ust. 1, a w szczególności ułatwia im uzyskanie potrzebnych
informacji oraz bezzwłocznie dokonuje rozliczenia zobowiązań i wypłaty
należności.
Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio w wypadku wygaśnięcia tytułu
prawnego do korzystania z lokalu o innym przeznaczeniu, o ile umowa nie stanowi
inaczej.
Art. 8.
W sprawach nieuregulowanych w ustawie prawa i obowiązki członków spółdzielni
dotyczące w szczególności:
zawierania umów w sprawie budowy lokali
1 zawierania z członkami, którym przysługują spółdzielcze lokatorskie prawa do
lokali, umów o przekształcenie lokatorskiego prawa do lokalu na spółdzielcze
własnościowe prawo do lokalu
zawierania z członkami, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, umów o
przeniesienie własności lokali
wnoszenia, ustalania i waloryzacji wkładu mieszkaniowego i budowlanego
rozliczeń z tytułu dodatkowego wyposażenia lokalu
uprawnień członka spółdzielni do zamiany lokalu
określają postanowienia statutu.
Rozdział 2
Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego
Art. 9.
Przez umowę o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu
mieszkalnego spółdzielnia zobowiązuje się oddać członkowi lokal mieszkalny do
używania, a członek zobowiązuje się wnieść wkład mieszkaniowy oraz uiszczać
opłaty określone w ustawie i w statucie spółdzielni.
Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego może być ustanowione w
budynku stanowiącym własność lub współwłasność spółdzielni.
Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest niezbywalne, nie
przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji.
Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego powstaje z chwilą zawarcia
między członkiem a spółdzielnią umowy o ustanowienie spółdzielczego
lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. Umowa powinna być zawarta pod
rygorem nieważności w formie pisemnej.
Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego może należeć do jednej
osoby albo do małżonków.
Do ochrony spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego stosuje się
odpowiednio przepisy o ochronie własności.
Wynajmowanie lub oddawanie w bezpłatne używanie przez członka całego lub części
lokalu mieszkalnego nie wymaga zgody spółdzielni, chyba że byłoby to związane ze
zmianą sposobu korzystania z lokalu lub przeznaczenia lokalu bądź jego części.
Jeżeli wynajęcie lub oddanie w bezpłatne używanie miałoby wpływ na wysokość
opłat na rzecz spółdzielni, członek obowiązany jest do pisemnego powiadomienia
spółdzielni o tej czynności.
1Umowy zawarte przez członka w sprawie korzystania z lokalu mieszkalnego lub
jego części wygasają najpóźniej z chwilą wygaśnięcia spółdzielczego
lokatorskiego prawa do tego lokalu.
Jeżeli spółdzielnia, na mocy jednostronnej czynności prawnej, ustanowiła dla
siebie odrębną własność lokalu mieszkalnego, przeniesienie własności lokalu
mieszkalnego może nastąpić wyłącznie na rzecz członka, któremu przysługuje
spółdzielcze prawo do tego lokalu.
Art. 10.
Z członkiem spółdzielni ubiegającym się o ustanowienie spółdzielczego
lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia zawiera umowę o budowę
lokalu. Umowa ta, zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności, powinna
zobowiązywać strony do zawarcia, po wybudowaniu lokalu, umowy o ustanowienie
spółdzielczego lokatorskiego prawa do tego lokalu, a ponadto powinna zawierać:
zobowiązanie członka spółdzielni do pokrywania kosztów zadania inwestycyjnego w
części przypadającej na jego lokal przez wniesienie wkładu mieszkaniowego oraz
do uczestniczenia w innych zobowiązaniach spółdzielni związanych z budową –
określonych w umowie
określenie zakresu rzeczowego robót realizowanego zadania inwestycyjnego, które
będzie stanowić podstawę ustalenia wysokości kosztów budowy lokalu
określenie zasad ustalania wysokości kosztów budowy lokalu
inne postanowienia określone w statucie.
Członek, o którym mowa w ust. 1, wnosi wkład mieszkaniowy według zasad
określonych w statucie w wysokości odpowiadającej różnicy między kosztem budowy
przypadającym na jego lokal a uzyskaną przez spółdzielnię pomocą ze środków
publicznych lub z innych środków uzyskanych na sfinansowanie kosztów budowy
lokalu. Jeżeli część wkładu mieszkaniowego została sfinansowana z zaciągniętego
przez spółdzielnię kredytu na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu,
członek jest obowiązany uczestniczyć w spłacie tego kredytu wraz z odsetkami w
części przypadającej na jego lokal.
Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do członka zawierającego umowę o
ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, do
którego wygasło prawo przysługujące innej osobie. Taki członek wnosi wkład
mieszkaniowy w wysokości wkładu wypłaconego innej osobie, o której mowa w art.
11 ust. 2 i 21, oraz zobowiązuje się do spłaty długu obciążającego tę osobę z
tytułu przypadającej na nią części zaciągniętego przez spółdzielnię kredytu na
sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu wraz z odsetkami.
Jeżeli między datą wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu
mieszkalnego a datą ustanowienia nowego prawa do tego lokalu uległa istotnej
zmianie wartość rynkowa lokalu, członek zawierający umowę o ustanowienie
spółdzielczego lokatorskiego prawa do tego lokalu wnosi wkład mieszkaniowy
zwaloryzowany według wartości rynkowej lokalu. Nie dotyczy to osób, którym
przysługuje roszczenie przewidziane w art. 15.
W wypadku modernizacji budynku, w rozumieniu art. 61 ust. 5, członek
spółdzielni, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu
mieszkalnego, jest obowiązany uzupełnić wkład mieszkaniowy.
Art. 11.
Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania
członkostwa oraz w innych wypadkach określonych w niniejszym rozdziale. W
wypadku gdy przysługuje ona małżonkom, wygaśnięcie prawa następuje z chwilą
ustania członkostwa obojga małżonków.
W wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego,
spółdzielnia zwraca zgodnie z postanowieniami statutu osobie uprawnionej
wniesiony wkład mieszkaniowy albo jego wniesioną część, zwaloryzowane według
wartości rynkowej lokalu. W rozliczeniu tym nie uwzględnia się długu
obciążającego członka z tytułu przypadającej na niego części zaciągniętego przez
spółdzielnię kredytu na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu wraz z
odsetkami, o którym mowa w art. 10 ust. 3. Warunkiem wypłaty wartości wkładu
mieszkaniowego albo jego części jest opróżnienie lokalu, o którym mowa w art. 7
ust. 1.
1 Przysługujący osobie uprawnionej wkład mieszkaniowy, ustalony w sposób
przewidziany w ust. 2, nie może być wyższy od kwoty, jaką spółdzielnia jest w
stanie uzyskać od członka obejmującego dany lokal w trybie przetargu
przeprowadzonego przez spółdzielnię.
Umowa spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, zawarta z innym członkiem
przed wygaśnięciem prawa do tego lokalu, jest nieważna.
Art. 11.1.
Na pisemne żądanie członka, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo
do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z tym członkiem
umowę o przekształcenie przysługującego członkowi prawa na spółdzielcze
własnościowe prawo do lokalu po dokonaniu przez niego:
spłaty przypadającej na ten lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z
budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności
odpowiedniej części zadłużenia kredytowego spółdzielni wraz z odsetkami
spłaty przypadającego na ten lokal uzupełnienia wkładu mieszkaniowego z tytułu
modernizacji budynku w rozumieniu art. 61 ust. 5
spłaty przypadających na ten lokal zobowiązań spółdzielni z tytułu kredytów i
pożyczek zaciągniętych na sfinansowanie kosztów remontów nieruchomości, w której
znajduje się lokal
spłaty zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1
wpłaty różnicy pomiędzy wartością rynkową lokalu a zwaloryzowaną wartością
wniesionego całego wkładu mieszkaniowego albo jego części. Jeżeli spółdzielnia
skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, to
różnica pomiędzy wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu
mieszkaniowego, podlega zmniejszeniu o 50% wartości pomocy uzyskanej przez
spółdzielnię zwaloryzowanej proporcjonalnie do aktualnej wartości rynkowej
lokalu. Przepis art. 461 stosuje się odpowiednio.
Wysokość wkładu mieszkaniowego waloryzuje się proporcjonalnie do aktualnej
wartości rynkowej lokalu.
Umowa powinna być zawarta pod rygorem nieważności w formie pisemnej.
(uchylony)
Statut spółdzielni może przewidywać ograniczenie możliwości przekształcenia
przez spółdzielnię lokatorskiego prawa do lokalu na własnościowe prawo w domach
dla inwalidów, osób samotnych i innych domach o specjalnym przeznaczeniu.
Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego nie podlega
przekształceniu na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu w budynku
wybudowanym z udziałem środków z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego.
Koszty określenia wartości rynkowej lokalu, o której mowa w ust. 2, obciążają
osobę, z którą spółdzielnia zawiera umowę o przekształcenie lokalu mieszkalnego.
Art. 12.
Na pisemne żądanie członka, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo
do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z tym członkiem
umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu przez niego:
spłaty przypadającej na jego lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z
budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności
odpowiedniej części zadłużenia kredytowego spółdzielni wraz z odsetkami
spłaty przypadającego na jego lokal uzupełnienia wkładu mieszkaniowego z tytułu
modernizacji budynku, w rozumieniu art. 61 ust. 5
spłaty przypadających na jego lokal zobowiązań spółdzielni z tytułu kredytów i
pożyczek zaciągniętych na sfinansowanie kosztów remontów nieruchomości, w której
znajduje się lokal
spłaty zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1
wpłaty różnicy pomiędzy wartością rynkową lokalu a zwaloryzowaną wartością
wniesionego całego wkładu mieszkaniowego albo jego części. Jeżeli spółdzielnia
skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, to
różnica pomiędzy wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu
mieszkaniowego, podlega zmniejszeniu o50 % wartości pomocy uzyskanej przez
spółdzielnię zwaloryzowanej proporcjonalnie do aktualnej wartości rynkowej
lokalu. Przepis art. 461 stosuje się odpowiednio.
Wysokość wkładu mieszkaniowego waloryzuje się proporcjonalnie do aktualnej
wartości rynkowej lokalu.
Wpływy z wpłat, o których mowa w ust. 1 pkt 5, spółdzielnia przeznacza na
uzupełnienie funduszu remontowego spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 461.
Koszty określenia wartości rynkowej lokalu, wynagrodzenie notariusza za ogół
czynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1,
oraz koszty sądowe w postępowaniu wieczystoksięgowym obciążają członka
spółdzielni, na rzecz którego spółdzielnia dokonuje przeniesienia własności
lokalu.
Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy
zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, wynosi 1/3 minimalnego wynagrodzenia
za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym
wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407
oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314).
Art. 12.1.
Statut spółdzielni może przewidywać ograniczenie możliwości przeniesienia przez
spółdzielnię na inne osoby własności lokali mieszkalnych w domach dla inwalidów,
osób samotnych i innych domach o specjalnym przeznaczeniu.
Niedopuszczalne jest przeniesienie przez spółdzielnię na inną osobę własności
lokalu mieszkalnego w budynku wybudowanym z udziałem środków z Krajowego
Funduszu Mieszkaniowego.
Art. 12.2.
Zmniejszenie płatności członka na pokrycie różnicy między wartością rynkową
lokalu, a zwaloryzowaną wartością wkładu mieszkaniowego, o którym mowa w art.
111 ust. 1 pkt 5 oraz art. 12 ust. 1 pkt 5, jest dochodem członka
niepodlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Art. 13.
Po ustaniu małżeństwa wskutek rozwodu lub po unieważnieniu małżeństwa
małżonkowie powinni w terminie jednego roku zawiadomić spółdzielnię, któremu z
nich przypadło spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, albo
przedstawić dowód wszczęcia postępowania sądowego o podział tego prawa. Były
małżonek niebędący członkiem spółdzielni powinien złożyć deklarację członkowską
w terminie 3 miesięcy od dnia, w którym przypadło mu prawo do lokalu. Byłemu
małżonkowi przysługuje roszczenie o przyjęcie w poczet członków spółdzielni.
Jeżeli małżonkowie nie dokonają czynności, o których mowa w ust. 1, spółdzielnia
wyznaczy im w tym celu dodatkowy termin, nie krótszy niż 6 miesięcy, uprzedzając
o skutkach, jakie może spowodować jego niezachowanie. Po bezskutecznym upływie
tego terminu spółdzielnia może podjąć uchwałę o wygaśnięciu spółdzielczego
lokatorskiego prawa do lokalu.
Art. 14.
Z chwilą śmierci jednego z małżonków spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu
mieszkalnego, które przysługiwało obojgu małżonkom, przypada drugiemu
małżonkowi. Małżonek ten, jeżeli nie jest członkiem spółdzielni, powinien w
terminie jednego roku od dnia śmierci współmałżonka złożyć deklarację
członkowską. Małżonkowi zmarłego członka spółdzielni przysługuje roszczenie o
przyjęcie w poczet członków spółdzielni. Przepis art. 13 ust. 2 stosuje się
odpowiednio.
Przepis ust. 1 nie narusza uprawnień spadkobierców do dziedziczenia wkładu.
Art. 15.
W wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego
w następstwie niedokonania czynności, o których mowa w art. 13, roszczenia o
przyjęcie do spółdzielni i zawarcie umowy o ustanowienie spółdzielczego
lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego przysługują zamieszkałym razem z
byłymi małżonkami lub jednym z nich: dzieciom i innym osobom bliskim.
W wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego
w następstwie ustania członkostwa lub niedokonania czynności, o których mowa w
art. 14, roszczenia o przyjęcie do spółdzielni i zawarcie umowy o ustanowienie
spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego przysługują
zamieszkałym razem z byłym członkiem: małżonkowi, dzieciom i innym osobom
bliskim.
W wypadku ustania członkostwa w okresie oczekiwania na zawarcie umowy o
ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego osobom, o
których mowa w ust. 2, które miały wspólnie z członkiem zamieszkać w tym lokalu,
przysługują roszczenia o przyjęcie do spółdzielni i zawarcie umowy zgodnie z
postanowieniami umowy o budowę lokalu.
Do zachowania roszczeń, o których mowa w ust. 1—3, konieczne jest złożenie w
terminie jednego roku deklaracji członkowskiej wraz z pisemnym zapewnieniem o
gotowości do zawarcia umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do
lokalu mieszkalnego. W wypadku zgłoszenia się kilku uprawnionych, rozstrzyga sąd
w postępowaniu nieprocesowym. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego przez
spółdzielnię terminu wystąpienia do sądu, wyboru dokonuje spółdzielnia.
Osoba przyjęta w poczet członków spółdzielni w wypadku, o którym mowa w ust. 3,
staje się stroną umowy o budowę lokalu wiążącej osobę, której członkostwo
ustało.
W wypadku wygaśnięcia roszczeń lub braku uprawnionych osób, o których mowa w
ust. 3, spółdzielnia zwraca uprawnionej osobie wniesiony wkład mieszkaniowy albo
jego wniesioną część, zwaloryzowane na zasadach określonych w art. 11 ust. 2.
W wypadku ustania członkostwa w okresie poprzedzającym zawarcie umowy o budowę
lokalu osobom, o których mowa w ust. 3, przysługują roszczenia o przyjęcie do
spółdzielni i zawarcie umowy.
Art. 16.
Jeżeli w toku likwidacji, postępowania upadłościowego albo postępowania
egzekucyjnego z nieruchomości spółdzielni nabywcą budynku albo udziału w budynku
nie będzie spółdzielnia mieszkaniowa, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu
mieszkalnego przekształca się w prawo najmu podlegające przepisom ustawy o
ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu
cywilnego.
W wypadku nabycia budynku lub udziału w budynku przez inną spółdzielnię
mieszkaniową byłemu członkowi lub osobom, o których mowa w art. 15 ust. 1 lub 2,
przysługuje roszczenie o przyjęcie do tej spółdzielni. Przepis art. 13 ust. 2
stosuje się odpowiednio.
Przez byłego członka, o którym mowa w ust. 2, należy rozumieć członka, którego
członkostwo ustało na skutek wykreślenia spółdzielni z rejestru w związku z
zakończeniem postępowania likwidacyjnego lub upadłościowego i któremu
przysługiwało spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego.
Art. 17.
(uchylony)
Rozdział 21
Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
Art. 17.1.
Przez umowę o ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu
spółdzielnia zobowiązuje się oddać członkowi lokal do używania, a członek
zobowiązuje się wnieść wkład budowlany oraz uiszczać opłaty określone w ustawie
i w statucie spółdzielni.
Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu może być ustanowione w budynku
stanowiącym własność lub współwłasność spółdzielni.
Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu powstaje z chwilą zawarcia między
członkiem a spółdzielnią umowy o ustanowienie spółdzielczego własnościowego
prawa do lokalu. Umowa powinna być zawarta pod rygorem nieważności w formie
pisemnej.
Przed wygaśnięciem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu zawarcie umowy
o ustanowienie tego prawa jest nieważne.
Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu może należeć do kilku osób, z tym że
członkiem spółdzielni może być tylko jedna z nich, chyba że przysługuje ono
wspólnie małżonkom. W wypadku zgłoszenia się kilku uprawnionych rozstrzyga sąd w
postępowaniu nieprocesowym. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego przez
spółdzielnię terminu wystąpienia do sądu wyboru dokonuje spółdzielnia.
Spółdzielnia nie może odmówić przyjęcia w poczet członków nabywcy prawa, jeżeli
odpowiada on wymaganiom statutu. Dotyczy to również spadkobiercy, zapisobiorcy i
licytanta.
Art. 17.2.
Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest prawem zbywalnym, przechodzi na
spadkobierców i podlega egzekucji. Jest ono ograniczonym prawem rzeczowym.
(uchylony)
Zbycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu obejmuje także wkład
budowlany. Dopóki prawo to nie wygaśnie, zbycie samego wkładu jest nieważne.
Umowa zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu powinna być zawarta w
formie aktu notarialnego. Wypis tego aktu notariusz przesyła niezwłocznie
spółdzielni.
Zbycie prawa do części lokalu jest nieważne.
Przedmiotem zbycia może być ułamkowa część spółdzielczego własnościowego prawa
do lokalu. Pozostałym współuprawnionym z tytułu własnościowego prawa do lokalu
przysługuje prawo pierwokupu. Umowa zbycia ułamkowej części własnościowego prawa
do lokalu zawarta bezwarunkowo albo bez zawiadomienia uprawnionych o zbyciu lub
z podaniem im do wiadomości istotnych postanowień umowy niezgodnie z
rzeczywistością jest nieważna.
Art. 17.3.
Z członkiem spółdzielni ubiegającym się o ustanowienie spółdzielczego
własnościowego prawa do lokalu spółdzielnia zawiera umowę o budowę lokalu. Umowa
ta, zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności, powinna zobowiązywać
strony do zawarcia, po wybudowaniu lokalu, umowy o ustanowienie spółdzielczego
własnościowego prawa do tego lokalu, a ponadto powinna zawierać:
(uchylony)
określenie zakresu rzeczowego robót realizowanego zadania inwestycyjnego, które
będzie stanowić podstawę ustalenia wysokości kosztów budowy lokalu
określenie zasad ustalania wysokości kosztów budowy lokalu
inne postanowienia określone w statucie.
(uchylony)
Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do członka zawierającego umowę o
ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, do którego wygasło
prawo przysługujące innej osobie. Taki członek wnosi wkład budowlany w wysokości
wkładu wypłaconego innej osobie, o której mowa w art. 1711 oraz zobowiązuje się
do spłaty długu obciążającego tę osobę z tytułu przypadającej na nią części
zaciągniętego przez spółdzielnię kredytu na sfinansowanie kosztów budowy danego
lokalu wraz z odsetkami. Jeżeli między datą wygaśnięcia spółdzielczego
własnościowego prawa do lokalu a datą ustanowienia nowego prawa do tego lokalu
uległa istotnej zmianie wartość rynkowa lokalu, członek zawierający umowę o
ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do tego lokalu wnosi wkład
budowlany zwaloryzowany według aktualnej wartości rynkowej lokalu.
W wypadku modernizacji budynku, w rozumieniu art. 61 ust. 5, członek
spółdzielni, któremu przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, bądź
osoba niebędąca członkiem spółdzielni, której przysługuje spółdzielcze
własnościowe prawo do lokalu, jest obowiązana uzupełnić wkład budowlany.
Art. 17.4.
Z chwilą zawarcia umowy o budowę lokalu powstaje roszczenie o ustanowienie
spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, zwane dalej "ekspektatywą
własnościowego prawa do lokalu". Ekspektatywą własnościowego prawa do lokalu
jest zbywalna, wraz z wkładem budowlanym albo jego wniesioną częścią przechodzi
na spadkobierców i podlega egzekucji.
Nabycie ekspektatywy własnościowego prawa do lokalu obejmuje również wniesiony
wkład budowlany albo jego część i staje się skuteczne z chwilą przyjęcia w
poczet członków nabywcy lub spadkobiercy, z tym że w razie kolejnego zbycia
ekspektatywy przed przyjęciem poprzedniego nabywcy w poczet członków zbycie to
staje się skuteczne z chwilą przyjęcia kolejnego nabywcy w poczet członków.
Przepisy art. 171 ust. 5 i 6 stosuje się odpowiednio.
Umowa zbycia ekspektatywy własnościowego prawa do lokalu powinna być zawarta w
formie aktu notarialnego.
Art. 17.5.
Umowa o budowę lokalu ulega rozwiązaniu w wyniku jej wypowiedzenia przez członka
spółdzielni lub spółdzielnię.
Spółdzielnia może wypowiedzieć umowę o budowę lokalu, gdy członek spółdzielni
lub jego następca prawny, z przyczyn leżących po jego stronie, nie dotrzymał
tych warunków umowy określonych w art. 173 ust. 1 pkt 1, bez których dalsza
realizacja zadania inwestycyjnego lub ustanowienie spółdzielczego własnościowego
prawa do lokali wzniesionych w ramach wspólnie realizowanego zadania
inwestycyjnego byłoby niemożliwe albo poważnie utrudnione.
Wypowiedzenie może nastąpić na 3 miesiące naprzód na koniec kwartału
kalendarzowego, chyba że strony postanowią w umowie inaczej.
Art. 17.6.
Spółdzielnie mieszkaniowe są obowiązane prowadzić rejestr lokali, dla których
zostały założone oddzielne księgi wieczyste.
Art. 17.7.
Jeżeli w wyniku ostatecznego rozliczenia kosztów budowy powstała różnica
pomiędzy wysokością wstępnie ustalonego wkładu budowlanego a kosztami budowy
lokalu, uprawniony albo zobowiązany z tego tytułu jest członek albo osoba
niebędąca członkiem spółdzielni, którym w chwili dokonania tego rozliczenia
przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.
Art. 17.8.
(uchylony)
W wypadku ustania członkostwa jednego ze współuprawnionych z tytułu
spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu albo obojga małżonków, przepisy
art. 171 ust. 5 i 6 stosuje się odpowiednio.
(uchylony)
Art. 17.9.
Jeżeli spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przeszło na kilku
spadkobierców, powinni oni, w terminie jednego roku od dnia otwarcia spadku,
wyznaczyć spośród siebie pełnomocnika w celu dokonywania czynności prawnych
związanych z wykonywaniem tego prawa, włącznie z zawarciem w ich imieniu umowy o
przeniesienie własności lokalu. W razie bezskutecznego upływu tego terminu, na
wniosek spadkobierców lub spółdzielni, sąd w postępowaniu nieprocesowym wyznaczy
przedstawiciela.
W razie śmierci jednego z małżonków, którym spółdzielcze własnościowe prawo do
lokalu przysługiwało wspólnie, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio.
Art. 17.10.
W przypadku długotrwałych zaległości z zapłatą opłat, o których mowa w art. 4
ust. 1, 11 i 5, rażącego lub uporczywego wykraczania osoby korzystającej z
lokalu przeciwko obowiązującemu porządkowi domowemu albo niewłaściwego
zachowania tej osoby czyniącego korzystanie z innych lokali lub nieruchomości
wspólnej uciążliwym, przepis art. 16 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o
własności lokali stosuje się odpowiednio. Z żądaniem, o którym mowa w tym
przepisie, występuje zarząd spółdzielni na wniosek rady nadzorczej.
Art. 17.11.
W wypadku wygaśnięcia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu spółdzielnia
obowiązana jest uiścić uprawnionemu wartość rynkową tego prawa. Przysługująca
uprawnionemu wartość własnościowego prawa do lokalu, ustalona w sposób
przewidziany w ust. 2, nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia jest w
stanie uzyskać od następcy obejmującego dany lokal w trybie przetargu
przeprowadzonego przez spółdzielnię.
Z wartości spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu potrąca się
niewniesioną przez członka bądź osobę niebędącą członkiem spółdzielni, której
przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, część wkładu
budowlanego, a w wypadku gdy nie został spłacony kredyt zaciągnięty przez
spółdzielnię na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu – potrąca się kwotę
niespłaconego kredytu wraz z odsetkami.
Warunkiem wypłaty wartości spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu jest
opróżnienie lokalu, o którym mowa w art. 7 ust. 1.
Art. 17.12.
W wypadkach gdy ustawa przewiduje wygaśnięcie spółdzielczego własnościowego
prawa do lokalu, prawo to, jeżeli jest obciążone hipoteką, nie wygasa, lecz
przechodzi z mocy prawa na spółdzielnię.
Prawo do lokalu, nabyte w sposób określony w ust. 1, spółdzielnia powinna zbyć w
drodze przetargu w terminie 6 miesięcy; w takim wypadku stosuje się przepis art.
171 ust. 5 i 6.
Spółdzielnia jest obowiązana uiścić osobie uprawnionej wartość nabytego prawa po
potrąceniu należności wymienionych w art. 1711 ust. 2 oraz z tytułu obciążenia
hipoteką. Obowiązek spółdzielni powstaje dopiero z chwilą zbycia prawa w drodze
przetargu.
Art. 17.13.
Do egzekucji ze spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu stosuje się
odpowiednio przepisy o egzekucji z nieruchomości.
Art. 17.14.
Na pisemne żądanie członka lub osoby niebędącej członkiem spółdzielni, którym
przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, spółdzielnia mieszkaniowa
jest obowiązana zawrzeć umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu:
spłaty przypadających na ten lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z
budową, o których mowa w art. 173, w tym w szczególności odpowiedniej części
zadłużenia kredytowego spółdzielni wraz z odsetkami
spłaty przypadającego na ten lokal uzupełnienia wkładu budowlanego z tytułu
modernizacji budynku, w rozumieniu art. 61 ust. 5
spłaty przypadających na ten lokal zobowiązań spółdzielni z tytułu kredytów i
pożyczek zaciągniętych na sfinansowanie kosztów remontów nieruchomości, w której
znajduje się lokal
spłaty zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1 i 11.
Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy
zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, oraz koszty sądowe w postępowaniu
wieczystoksięgowym obciążają osobę, na rzecz której spółdzielnia dokonuje
przeniesienia własności lokalu.
Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy
zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, wynosi 1/3 minimalnego wynagrodzenia
za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym
wynagrodzeniu za pracę.
Art. 17.15.
Na pisemne żądanie członka spółdzielni mieszkaniowej albo osoby niebędącej
członkiem spółdzielni, którym przysługuje prawo do miejsca postojowego w
wielostanowiskowym garażu, spółdzielnia jest obowiązana przenieść na te osoby
ułamkowy udział we współwłasności tego garażu, przy zachowaniu zasady, jeżeli
statut spółdzielni nie stanowi inaczej, że udziały przypadające na każde miejsce
postojowe są równe, po dokonaniu przez nich spłat, o których mowa w art. 1714
ust. 1.
Koszty ustanowienia odrębnej własności wielostanowiskowego garażu stanowiącego
współwłasność osób, o których mowa w ust. 1, pokrywają w odpowiednich ułamkowych
częściach te osoby, zgodnie z przepisami art. 1714 ust. 2 i 3.
Art. 17.16.
Wynajmowanie lub oddawanie w bezpłatne używanie przez członka albo osobę
niebędącą członkiem spółdzielni, której przysługuje spółdzielcze własnościowe
prawo do lokalu, całego lub części lokalu nie wymaga zgody spółdzielni, chyba że
byłoby to związane ze zmianą sposobu korzystania z lokalu lub przeznaczenia
lokalu bądź jego części. Jeżeli wynajęcie lub oddanie w bezpłatne używanie
miałoby wpływ na wysokość opłat na rzecz spółdzielni, osoby te obowiązane są do
pisemnego powiadomienia spółdzielni o tej czynności.
Umowy zawarte przez członka albo osobę niebędącą członkiem spółdzielni, której
przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, w sprawie korzystania z
lokalu lub jego części wygasają najpóźniej z chwilą wygaśnięcia spółdzielczego
prawa do tego lokalu.
Art. 17.17.
Jeżeli spółdzielnia, na mocy jednostronnej czynności prawnej, ustanowiła dla
siebie odrębną własność lokalu, przeniesienie własności lokalu może nastąpić
wyłącznie na rzecz członka, któremu przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo
do tego lokalu, albo osoby niebędącej członkiem spółdzielni, której przysługuje
spółdzielcze własnościowe prawo do tego lokalu.
Art. 17.18.
Jeżeli w toku likwidacji, postępowania upadłościowego albo postępowania
egzekucyjnego z nieruchomości spółdzielni, nabywcą budynku albo udziału w
budynku nie będzie spółdzielnia mieszkaniowa, spółdzielcze własnościowe prawo do
lokalu przekształca się w prawo odrębnej własności lokalu lub we własność domu
jednorodzinnego.
W wypadku nabycia budynku lub udziału w budynku przez inną spółdzielnię
mieszkaniową byłemu członkowi przysługuje roszczenie o przyjęcie do tej
spółdzielni.
Przez byłego członka, o którym mowa w ust. 2, należy rozumieć członka, którego
członkostwo ustało na skutek wykreślenia spółdzielni z rejestru w związku z
zakończeniem postępowania likwidacyjnego lub upadłościowego i któremu
przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.
Art. 17.19.
Przepisy art. 171—1713 i art. 1716—1718 stosuje się odpowiednio do miejsc
postojowych w garażach wielostanowiskowych.
Rozdział 3
Prawo odrębnej własności lokalu
Art. 18.
Z członkiem spółdzielni ubiegającym się o ustanowienie odrębnej własności lokalu
spółdzielnia zawiera umowę o budowę lokalu. Umowa ta, zawarta w formie pisemnej
pod rygorem nieważności, powinna zobowiązywać strony do zawarcia, po wybudowaniu
lokalu, umowy o ustanowienie odrębnej własności tego lokalu, a ponadto powinna
zawierać:
zobowiązanie członka spółdzielni do pokrywania kosztów zadania inwestycyjnego w
części przypadającej na jego lokal przez wniesienie wkładu budowlanego oraz do
uczestniczenia w innych zobowiązaniach spółdzielni związanych z budową –
określonych w umowie
określenie zakresu rzeczowego robót realizowanego zadania inwestycyjnego, które
będzie stanowić podstawę ustalenia wysokości kosztów budowy lokalu
określenie zasad ustalania wysokości kosztów budowy lokalu
określenie rodzaju, położenia i powierzchni lokalu oraz pomieszczeń do niego
przynależnych
inne postanowienia określone w statucie.
Członek, o którym mowa w ust. 1, wnosi wkład budowlany według zasad określonych
w statucie i w umowie, o której mowa w ust. 1, w wysokości odpowiadającej
całości kosztów budowy przypadających na jego lokal. Jeżeli część wkładu
budowlanego została sfinansowana z zaciągniętego przez spółdzielnię kredytu na
sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu, członek jest obowiązany do spłaty
tego kredytu wraz z odsetkami w części przypadającej na jego lokal.
Przepisy ust. 1 pkt 2 i 3 i ust. 2 nie dotyczą członków, którzy zawierają umowę
o budowę bezpośrednio z wykonawcą robót budowlanych, w wypadku zadań
nieobejmujących nieruchomości wspólnych lub części wspólnych.
Art. 19.
Z chwilą zawarcia umowy, o której mowa w art. 18 ust. 1, powstaje roszczenie o
ustanowienie odrębnej własności lokalu, zwane dalej "ekspektatywą odrębnej
własności lokalu". Ekspektatywa odrębnej własności lokalu jest zbywalna, wraz z
wkładem budowlanym albo jego wniesioną częścią, przechodzi na spadkobierców i
podlega egzekucji.
Nabycie ekspektatywy odrębnej własności lokalu obejmuje również wniesiony wkład
budowlany albo jego część i staje się skuteczne z chwilą przyjęcia w poczet
członków nabywcy lub spadkobiercy, z tym że w razie kolejnego zbycia
ekspektatywy przed przyjęciem poprzedniego nabywcy w poczet członków zbycie to
staje się skuteczne z chwilą przyjęcia kolejnego nabywcy w poczet członków.
Przepis art. 23 stosuje się odpowiednio.
Umowa zbycia ekspektatywy odrębnej własności lokalu powinna być zawarta w formie
aktu notarialnego.
Art. 20.
Umowa o budowę lokalu ulega rozwiązaniu w wyniku jej wypowiedzenia przez członka
spółdzielni lub spółdzielnię.
Spółdzielnia może wypowiedzieć umowę o budowę lokalu, gdy członek spółdzielni
lub jego następca prawny, z przyczyn leżących po jego stronie, nie dotrzymał
tych warunków umowy określonych w art. 18 ust. 1 pkt 1 i 5, bez których dalsza
realizacja zadania inwestycyjnego lub ustanowienie odrębnej własności lokali
wzniesionych w ramach wspólnie realizowanego zadania inwestycyjnego byłoby
niemożliwe albo poważnie utrudnione.
Wypowiedzenie może nastąpić na 3 miesiące naprzód na koniec kwartału
kalendarzowego, chyba że strony postanowią w umowie inaczej.
Art. 21.
Spółdzielnia ustanawia na rzecz członka odrębną własność lokalu najpóźniej w
terminie 3 miesięcy po jego wybudowaniu, a jeżeli na podstawie odrębnych
przepisów jest wymagane pozwolenie na użytkowanie – najpóźniej w terminie 3
miesięcy od uzyskania takiego pozwolenia. Na żądanie członka spółdzielnia
ustanawia takie prawo w chwili, gdy ze względu na stan realizacji inwestycji
możliwe jest przestrzenne oznaczenie lokalu.
Ustanowienie odrębnej własności lokalu może nastąpić na rzecz małżonków albo
osób wskazanych przez członka spółdzielni, które wspólnie z nim ubiegają się o
ustanowienie takiego prawa.
Art. 22.
Umowa o ustanowienie odrębnej własności lokali może być zawarta przez
spółdzielnię łącznie ze wszystkimi członkami, którzy ubiegają się o ustanowienie
takiego prawa wraz ze związanymi z nim udziałami w nieruchomości. W takim
wypadku wysokość udziałów w nieruchomości wspólnej określa ta umowa.
Nieruchomość, z której wyodrębnia się własność lokali, może być zabudowana
również więcej niż jednym budynkiem, stosownie do postanowień umowy, o której
mowa w ust. 1.
Art. 23.
Jeżeli prawo odrębnej własności lokalu należy do kilku osób, członkiem
spółdzielni może być tylko jedna z nich, chyba że przysługuje ono wspólnie
małżonkom. W wypadku zgłoszenia się kilku uprawnionych, stosuje się odpowiednio
art. 15 ust. 4 zdanie drugie i trzecie.
Spółdzielnia nie może odmówić przyjęcia w poczet członków niebędącego jej
członkiem właściciela lokalu podlegającego przepisom ustawy, w tym także nabywcy
prawa odrębnej własności lokalu, spadkobiercy, zapisobiercy i licytanta, z
zastrzeżeniem przepisu art. 3 ust. 3.
Art. 24.
Właściciel lokalu niebędący członkiem spółdzielni może zaskarżyć do sądu uchwałę
walnego zgromadzenia spółdzielni w takim zakresie, w jakim dotyczy ona jego
prawa odrębnej własności lokalu. Przepisy art. 42 ustawy – Prawo spółdzielcze
stosuje się odpowiednio.
Art. 24.1.
Większość właścicieli lokali w budynku lub budynkach położonych w obrębie danej
nieruchomości, obliczana według wielkości udziałów w nieruchomości wspólnej,
może podjąć uchwałę, że w zakresie ich praw i obowiązków oraz zarządu
nieruchomością wspólną będą miały zastosowanie przepisy ustawy z dnia 24 czerwca
1994 r. o własności lokali. Do podjęcia uchwały stosuje się odpowiednio przepisy
art. 30 ust. 1a, art. 31 i 32 ustawy o własności lokali.
Uchwała, o której mowa w ust. 1, nie narusza przysługujących członkom
spółdzielni spółdzielczych praw do lokali.
Art. 25.
(uchylony)
Art. 26.
Jeżeli w określonym budynku lub budynkach położonych w obrębie danej
nieruchomości została wyodrębniona własność wszystkich lokali, a żaden z
właścicieli nie jest członkiem spółdzielni, po ustaniu członkostwa ostatniego
właściciela stosuje się przepisy ustawy o własności lokali.
Właściciele lokali są obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z
eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które
są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych
budynkach lub osiedlu.
Art. 27.
W zakresie nieuregulowanym w ustawie do prawa odrębnej własności lokalu stosuje
się odpowiednio przepisy ustawy o własności lokali, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.
Zarząd nieruchomościami wspólnymi stanowiącymi współwłasność spółdzielni jest
wykonywany przez spółdzielnię jak zarząd powierzony, o którym mowa w art. 18
ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, choćby właściciele
lokali nie byli członkami spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 241 i art. 26.
Przepisów ustawy o własności lokali o zarządzie nieruchomością wspólną nie
stosuje się, z zastrzeżeniem art. 18 ust. 1 oraz art. 29 ust. 1 i 1a, które
stosuje się odpowiednio.
Przepisów ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali o wspólnocie
mieszkaniowej i zebraniu właścicieli nie stosuje się, z zastrzeżeniem art. 241
oraz art. 26.
Uchwałę, o której mowa w art. 12 ust. 3 ustawy o własności lokali, podejmuje
rada nadzorcza spółdzielni na wniosek większości właścicieli lokali w budynku
lub budynkach położonych w obrębie danej nieruchomości obliczanej według
wielkości udziałów w nieruchomości wspólnej.
Z żądaniem, o którym mowa w art. 16 ust. 1 ustawy o własności lokali, występuje
zarząd spółdzielni na wniosek większości właścicieli lokali w budynku lub
budynkach położonych w obrębie danej nieruchomości.
Art. 27.1.
Przepisy art. 18—27 stosuje się odpowiednio do ułamkowego udziału we
współwłasności garażu wielostanowiskowego.
Rozdział 4
Zmiany w przepisach obowiązujących
Art. 28—34.
(pominięte)
Rozdział 5
Przepisy przejściowe i końcowe
Art. 35.
Spółdzielnia mieszkaniowa, która w dniu 5 grudnia 1990 r. była posiadaczem
gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa, gminy, osoby prawnej innej niż
Skarb Państwa, gmina albo związek międzygminny lub osoby fizycznej oraz przed
tym dniem wybudowała sama lub wybudowali jej poprzednicy prawni,, budynki lub
inne urządzenia trwale związane z gruntem, może żądać, aby właściciel zajętej na
ten cel działki budowlanej przeniósł na nią jej własność za wynagrodzeniem.
Przepis stosuje się, jeżeli przed dniem złożenia wniosku przez spółdzielnię nie
została wydana decyzja o nakazie rozbiórki budynków. Przepis art. 4 pkt 3a
ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000
r. Nr 46, poz. 543) stosuje się odpowiednio.
1 Jeżeli budynki spełniające warunki określone w ust. 1 położone są na kilku
nieruchomościach, z których część stanowi własność spółdzielni, a część
przedmiot użytkowania wieczystego, spółdzielnia może żądać nabycia własności
działek znajdujących się w jej użytkowaniu wieczystym. Przepis art. 69 ustawy o
gospodarce nieruchomościami stosuje się odpowiednio.
2 Jeżeli budynki spełniające warunki określone w ust. 1 położone są na gruncie
oddanym w użytkowanie wieczyste innej osobie niż spółdzielnia mieszkaniowa
będąca posiadaczem tych budynków, spółdzielnia może żądać, aby osoba ta
przeniosła na nią prawo użytkowania wieczystego za wynagrodzeniem.
3 Jeżeli budynki stanowiące własność spółdzielni położone są na kilku działkach
gruntu, do których spółdzielni przysługuje prawo użytkowania wieczystego, a w
umowach o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste ustalono różne terminy
użytkowania wieczystego, spółdzielnia może żądać od właściciela gruntu zmiany
postanowień umownych w celu ujednolicenia terminów użytkowania wieczystego
poprzez przyjęcie terminu uśrednionego.
Jeżeli właścicielem działek budowlanych, o których mowa w ust. 1, jest Skarb
Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki, zamiast
przeniesienia własności tych działek na rzecz spółdzielni działki te na wniosek
spółdzielni mieszkaniowej zostają jej oddane w użytkowanie wieczyste.
Wynagrodzenie z tytułu nabycia praw do działek gruntu, o których mowa w ust.
1—12, ustala się w wysokości równej wartości rynkowej tych działek, przy czym
nie uwzględnia się wartości budynków i innych urządzeń, o ile zostały wybudowane
lub nabyte przez spółdzielnię lub jej poprzedników prawnych. Jeżeli właścicielem
zbywanych działek jest Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego,
właściwy organ może udzielić bonifikaty na zasadach określonych w przepisach o
gospodarce nieruchomościami.
Jeżeli nieruchomość, o której mowa w ust. 1, posiada nieuregulowany stan prawny
w rozumieniu art. 113 ust. 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami, spółdzielnia
mieszkaniowa nabywa własność tej nieruchomości przez zasiedzenie, jeżeli spełnia
kryteria wymagane w ust. 1. przepisu art. 511 Kodeksu postępowania cywilnego, w
zakresie zobowiązującym do wskazania we wniosku o wszczęcie postępowania
zainteresowanych w sprawie, nie stosuje się.
Jeżeli spółdzielnia mieszkaniowa nie wystąpiła z żądaniem przeniesienia na nią
własności działek budowlanych, o których mowa w ust. 1, nabycia przez
spółdzielnię mieszkaniową własności tych działek za wynagrodzeniem, ustalonym
zgodnie z ust. 3, mogą żądać ich właściciele.
Art. 36.
Ustanowienie odrębnej własności lokali położonych w budynkach usytuowanych na
gruntach, o których mowa w art. 35 ust. 1, może nastąpić po nabyciu przez
spółdzielnię mieszkaniową własności lub prawa użytkowania wieczystego działek
budowlanych, na których wybudowano te budynki.
Art. 37—38.
(uchylone)
Art. 39.
Na pisemne żądanie najemcy lokalu użytkowego, w tym garażu, a także najemcy
pracowni wykorzystywanej przez twórcę do prowadzenia działalności w dziedzinie
kultury i sztuki, który poniósł w pełnym zakresie koszty budowy tego lokalu albo
ponieśli je jego poprzednicy prawni, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z tą
osobą umowę o ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu po
uprzednim przyjęciu najemcy w poczet członków lub umowę przeniesienia własności
lokalu po dokonaniu przez nią:
spłaty przypadającego na jego lokal uzupełnienia wkładu z tytułu modernizacji
budynku, w rozumieniu art. 61 ust. 5
spłaty przypadających na jego lokal zobowiązań spółdzielni z tytułu kredytów i
pożyczek zaciągniętych na sfinansowanie kosztów remontów nieruchomości, w której
znajduje się lokal
spłaty zadłużenia z tytułu świadczeń wynikających z umowy najmu.
Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy
zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, oraz koszty sądowe w postępowaniu
wieczystoksięgowym obciążają osobę, na rzecz której spółdzielnia dokonuje
ustanowienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu albo przeniesienia
własności lokalu.
Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy
zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, wynosi 1/3 minimalnego wynagrodzenia
za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym
wynagrodzeniu za pracę.
Art. 40.
Spółdzielnia pozostaje właścicielem lub współwłaścicielem nieruchomości i
użytkownikiem lub współużytkownikiem wieczystym gruntu w takim zakresie, w jakim
nie narusza to przysługującej członkom i właścicielom lokali niebędącym
członkami spółdzielni odrębnej własności lokali lub praw z nią związanych. W
szczególności mieniem spółdzielni pozostają:
nieruchomości służące prowadzeniu przez spółdzielnię działalności wytwórczej,
budowlanej, handlowej, usługowej, społecznej, oświatowo-kulturalnej,
administracyjnej i innej, zabudowane budynkami i innymi urządzeniami
nieruchomości zabudowane urządzeniami infrastruktury technicznej, w tym
urządzeniami i sieciami technicznego uzbrojenia terenu związanymi z
funkcjonowaniem budynków lub osiedli, z zastrzeżeniem art. 49 Kodeksu cywilnego
nieruchomości niezabudowane.
Art. 41.
Po wejściu ustawy w życie spółdzielnia jest obowiązana:
wystąpić z wnioskiem do właściwego organu w sprawie połączenia lub podziału
nieruchomości, jeżeli jest to niezbędne do wydzielenia nieruchomości
pozostających w całości własnością spółdzielni, o których mowa w
art. 40
podjąć czynności
związane z rozgraniczeniem oraz połączeniem nieruchomości, a także ewidencją
gruntów i budynków, jeżeli bez tych czynności oznaczenie przedmiotu odrębnej
własności lokali położonych w obrębie nieruchomości innych niż te, o których
mowa w art. 35, byłoby niemożliwe albo działka wydzielona pod budynkiem lub
budynkami nie spełniałaby wymogów przewidzianych dla działek budowlanych.
Podział nieruchomości może nastąpić niezależnie od istnienia i ustaleń
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Przepis art. 95 pkt 1 ustawy
o gospodarce nieruchomościami stosuje się odpowiednio.
Podział nieruchomości nie jest dopuszczalny, jeżeli projektowane do wydzielenia
działki gruntu nie mają dostępu do drogi publicznej w rozumieniu przepisu art.
93 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Uzasadnione koszty związane z podziałem nieruchomości oraz z czynnościami
związanymi z rozgraniczeniem nieruchomości oraz ewidencją gruntów i budynków, w
tym również koszty uzasadnionych prac geodezyjnych, refunduje Skarb Państwa.
Koszty, o których mowa w ust. 4, są refundowane z budżetu państwa na wniosek
spółdzielni. Wniosek o refundację kosztów spółdzielnia składa do wojewody
właściwego ze względu na siedzibę spółdzielni, dołączając rachunki lub inne
dowody poniesienia tych kosztów.
Przy wyborze wykonawcy prac, o których mowa w ust. 1, spółdzielnia stosuje
przepisy o zamówieniach publicznych.
Wojewoda zwraca koszty, o których mowa w ust. 4.
Spółdzielnia składa wniosek o refundację kosztów do dnia 31 grudnia 2005 r.
Art. 42.
W okresie 24 miesięcy od dnia złożenia pierwszego wniosku o wyodrębnienie
własności lokalu w danej nieruchomości spółdzielnia mieszkaniowa określi
przedmiot odrębnej własności wszystkich lokali mieszkalnych i lokali o innym
przeznaczeniu w tej nieruchomości.
Określenie przedmiotu odrębnej własności lokali w danej nieruchomości, o której
mowa w ust. 1, następuje na podstawie uchwały zarządu spółdzielni sporządzonej w
formie pisemnej pod rygorem nieważności.
Uchwała, o której mowa w ust. 2, powinna określać:
oznaczenie nieruchomości obejmującej budynek lub budynki, w których ustanawia
się odrębną własność lokali
rodzaj, położenie i powierzchnię lokali oraz pomieszczeń do nich przynależnych
wielkość udziałów we współwłasności nieruchomości wspólnej związanych z odrębną
własnością każdego lokalu
oznaczenie osób, którym zgodnie z przepisami ustawy przysługuje prawo żądania
przeniesienia na nich własności poszczególnych lokali
przypadający na każdy lokal stan zadłużenia z tytułu:
kredytu wraz ze skapitalizowanymi odsetkami
dokonanego na podstawie odrębnych przepisów przejściowego wykupienia ze środków
budżetu państwa odsetek wraz z oprocentowaniem tych odsetek
uzupełnienia wkładu mieszkaniowego lub budowlanego w wypadku modernizacji
budynku, w rozumieniu art. 61 ust. 5, w którym dany lokal się znajduje
kredytów i pożyczek zaciągniętych na sfinansowanie kosztów remontów
nieruchomości, w której znajduje się lokal
Do określenia wielkości udziałów we współwłasności nieruchomości wspólnej dla
każdego lokalu, dokonywanego w uchwale zarządu spółdzielni, mają odpowiednie
zastosowanie przepisy art. 3 ust. 3—6 ustawy o własności lokali.
Uchwały, o których mowa w ust. 2, od dnia wejścia w życie stanowią podstawę
oznaczania lokali i przypadających na każdy lokal udziałów w nieruchomości
wspólnej przy zawieraniu umów o ustanowieniu odrębnej własności lokali na rzecz
członków spółdzielni, osób niebędących członkami spółdzielni, którym przysługuje
spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, lub spółdzielni mieszkaniowej oraz o
przeniesieniu własności tych lokali przez spółdzielnię na rzecz członków
spółdzielni lub innych osób.
Decyzje o przyjęciu metody określenia powierzchni użytkowej lokali oraz
pomieszczeń do nich przynależnych w danej nieruchomości podejmuje zarząd
spółdzielni. Przyjęta metoda określenia powierzchni lokali oraz pomieszczeń
przynależnych ma zastosowanie do wszystkich lokali znajdujących się w danej
nieruchomości.
Decyzję o przynależności do lokalu, jako jego części składowych, pomieszczeń
przynależnych, w rozumieniu art. 2 ust. 4 ustawy o własności lokali, podejmuje
zarząd spółdzielni.
Art. 43.
Projekty uchwał, o których mowa w art. 42 ust. 2, zarząd spółdzielni wykłada na
co najmniej 21 dni do wglądu w lokalu siedziby spółdzielni, po pisemnym,
wysłanym z co najmniej 7-dniowym wyprzedzeniem, imiennym powiadomieniu o
terminie i miejscu wyłożenia projektów uchwał do wglądu tych osób, których te
projekty uchwał dotyczą i którym, zgodnie z przepisami niniejszej ustawy,
przysługuje prawo żądania przeniesienia na nich własności poszczególnych lokali.
Osoby, o których mowa w ust. 1, mogą w terminie 14 dni po upływie okresu
wyłożenia projektu uchwały do wglądu przedstawić zarządowi spółdzielni pisemne
wnioski dotyczące zmian tego projektu.
Zarząd spółdzielni obowiązany jest rozpatrzyć wnioski, o których mowa w ust. 2,
najpóźniej w ciągu miesiąca od upływu terminu ich składania i najdalej w ciągu
14 dni od ich rozpatrzenia odpowiednio skorygować projekt uchwały i podjąć
uchwałę o treści uwzględniającej dokonane korekty.
O wynikach rozpatrzenia wniosków, o których mowa w ust. 2, oraz o treści zmian
projektu uchwały, do którego wnioski zgłoszono, zarząd spółdzielni, w ciągu 14
dni od podjęcia uchwały, powiadamia na piśmie osoby, o których mowa w ust. 1, a
tym osobom, które wnioski zgłaszały, podaje jednocześnie odpowiednie faktyczne i
prawne uzasadnienie nieuwzględnienia w całości lub w części wniosków zgłoszonych
przez te osoby.
Osoby, o których mowa w ust. 1, mogą, w terminie 30 dni od dnia jej doręczenia,
zaskarżyć uchwałę do sądu z powodu jej niezgodności z prawem lub jeśli uchwała
ta narusza ich interes prawny lub uprawnienia. Przyczyną stwierdzenia
nieważności uchwały nie może być niepodjęcie przez osoby zainteresowane
wysłanych przez zarząd spółdzielni powiadomień, o których mowa w ust. 1 i 4.
Uchwała, o której mowa w ust. 3, wchodzi w życie po upływie 2 miesięcy od dnia
jej podjęcia, chyba że zostanie zaskarżona do sądu zgodnie z przepisem ust. 5.
Art. 44.
Z chwilą ustanowienia odrębnej własności lokali w nieruchomościach stanowiących
własność spółdzielni mieszkaniowych, hipoteki obciążające te nieruchomości w
dniu wejścia w życie ustawy wygasają.
W wypadkach, o których mowa w ust. 1, spółdzielnia mieszkaniowa obciąży inną
nieruchomość stanowiącą jej własność hipoteką, w celu zabezpieczenia
wierzytelności poprzednio zabezpieczonej hipoteką, która wygasła.
Wierzytelność spółdzielni w stosunku do właścicieli lokali należna od nich z
tytułu przypadającej im do spłaty części kredytów zaciągniętych przez
spółdzielnię mieszkaniową może zostać zabezpieczona hipoteką na lokalach
stanowiących własność tych osób.
Jeżeli ustanowienie odrębnej własności lokali następuje jednocześnie na rzecz
wszystkich osób, którym przysługuje spółdzielcze prawo do lokalu, hipoteka
obciążająca nieruchomość stanowiącą własność spółdzielni mieszkaniowej obciąża
wszystkie odrębne lokale. Wierzyciel, któremu przysługuje powstała na tej
podstawie hipoteka łączna, obowiązany jest dokonać jej podziału między
właścicieli odrębnych lokali, stosownie do ich udziałów we współwłasności
nieruchomości wspólnych.
Art. 45.
Z chwilą zawarcia umowy przeniesienia własności lokalu, do którego członkowi
albo osobie niebędącej członkiem przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo
do lokalu mieszkalnego lub spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, w tym
spółdzielcze prawo do garażu, hipoteki ustanowione na tych ograniczonych prawach
rzeczowych obciążają nieruchomości powstałe w wyniku zawarcia umowy
przeniesienia własności lokalu.
Wierzyciel, którego wierzytelność w dniu zawarcia umowy przeniesienia własności
lokalu była zabezpieczona hipoteką na ograniczonym prawie rzeczowym, może
dochodzić zaspokojenia z lokalu stanowiącego odrębną własność, powstałą w wyniku
zawarcia tej umowy.
Do księgi wieczystej prowadzonej dla ograniczonego prawa rzeczowego stosuje się
art. 241 ust. 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece
(Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 i Nr 125, poz. 1368, z 2002 r. Nr 169, poz.
1387 oraz z 2003 r. Nr 42, poz. 363).
Art. 46.
(uchylony)
Art. 46.1.
W wypadku przeniesienia własności lokalu, do którego przysługiwało nabywcy
spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, wpływy z wpłat, o których
mowa w art. 12 ust. 1 pkt 5, przeznacza się na spłatę podlegającego
odprowadzeniu do budżetu państwa umorzeniu kredytu obciążającego dany lokal oraz
w pozostałej części na uzupełnienie funduszu remontowego spółdzielni.
Art. 47.
(uchylony)
Art. 48.
Na pisemne żądanie najemcy spółdzielczego lokalu mieszkalnego, który przed
przejęciem przez spółdzielnię mieszkaniową był mieszkaniem zakładowym
przedsiębiorstwa państwowego, państwowej osoby prawnej lub państwowej jednostki
organizacyjnej, spółdzielnia w zależności od złożonego wniosku jest obowiązana
zawrzeć z tym najemcą umowę:
o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, na
warunkach określonych w art. 9 i art. 10 ust. 2—4
o ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, na warunkach
określonych w art. 171 i art. 173 ust. 2—4
przeniesienia własności lokalu, na warunkach określonych w art. 12.
1 Kaucje mieszkaniowe, o których mowa w art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 12
października 1994 r. o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych
przez przedsiębiorstwa państwowe (Dz. U. Nr 119, poz. 567, z 1996 r. Nr 52, poz.
236, z 1997 r. Nr 6, poz. 32 oraz z 2000 r. Nr 39, poz. 442), podlegają
zaliczeniu na poczet wkładu mieszkaniowego albo budowlanego.
2 Wysokość kaucji mieszkaniowej waloryzuje się proporcjonalnie do wartości
rynkowej lokalu.
3 Jeżeli spółdzielnia nabyła budynek nieodpłatnie, najemcy są zwolnieni od
wpłaty wkładu mieszkaniowego.
Ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego i
ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu jest uzależnione od
złożenia przez najemcę deklaracji członkowskiej i przyjęcia w poczet członków
spółdzielni. Najemcy przysługuje roszczenie o przyjęcie w poczet członków
spółdzielni.
Koszty określenia wartości rynkowej lokalu, wynagrodzenie notariusza za ogół
czynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1,
oraz koszty sądowe w postępowaniu wieczystoksięgowym obciążają najemcę, na rzecz
którego spółdzielnia dokonuje ustanowienia spółdzielczego prawa do lokalu albo
przeniesienia własności lokalu.
Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy
zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, wynosi 1/3 minimalnego wynagrodzenia
za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym
wynagrodzeniu za pracę.
Art. 48.1.
Po śmierci członka spółdzielni, który wystąpił z żądaniem przeniesienia
własności lokalu określonym w art. 12, jeżeli brak jest osób uprawnionych, o
których mowa w art. 15 ust. 2, jego spadkobiercy mogą żądać przeniesienia na
nich własności lokalu, nawet jeżeli żaden z nich nie jest członkiem spółdzielni.
W tym przypadku nie stosuje się art. 11 ust. 2 oraz uznaje się, iż wniosek o
przeniesienie własności lokalu został złożony w dniu pierwszego wystąpienia z
żądaniem przez członka spółdzielni.
Po śmierci członka spółdzielni albo osoby niebędącej członkiem spółdzielni,
której przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a które to osoby
wystąpiły z żądaniem przeniesienia własności określonym w art. 1714 lub 1715,
ich spadkobiercy mogą żądać przeniesienia na nich własności lokalu lub udziału
we współwłasności garażu. W tym przypadku uznaje się, iż wniosek o przeniesienie
własności lokalu został złożony w dniu pierwszego wystąpienia z żądaniem przez
członka spółdzielni lub osobę niebędącą członkiem spółdzielni, której
przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.
Po śmierci najemcy, który wystąpił z żądaniem przeniesienia własności określonym
w art. 39 i 48, jeżeli brak jest osób, które wstępują w stosunek najmu na
podstawie art. 691 Kodeksu cywilnego, jego spadkobiercy mogą żądać przeniesienia
na nich własności lokalu, nawet jeżeli żaden z nich nie jest członkiem
spółdzielni. W tym przypadku uznaje się, iż wniosek o przeniesienie własności
lokalu został złożony w dniu pierwszego wystąpienia z żądaniem przez najemcę.
Art. 49.
Jeżeli przed upływem 24 miesięcy od dnia wejścia ustawy w życie spółdzielnia nie
podejmie czynności, o których mowa w art. 41 i 42, a nie toczy się postępowanie
sądowe w trybie art. 43 ust. 5, sąd na wniosek członka spółdzielni
mieszkaniowej, któremu zgodnie z przepisami ustawy przysługuje, z zastrzeżeniem
art. 36, prawo żądania przeniesienia na niego własności lokalu należącego przed
tym dniem do spółdzielni, orzeknie o ustanowieniu odrębnej własności lokalu
mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, na zasadach określonych w art.
39—43.
Postępowanie toczy się według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o
zniesieniu współwłasności, z wyjątkiem art. 625. Koszty sądowe postępowania
ponosi spółdzielnia.
Art. 50—51.
(uchylone)
Art. 52.
Do istniejących w dniu wejścia ustawy w życie praw do domów jednorodzinnych i
lokali mieszkalnych budowanych w celu przeniesienia ich własności na rzecz
członków stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału 21 ustawy. Do czasu
przeniesienia własności na rzecz członka spółdzielni mają zastosowanie zasady:
jeżeli prawo do domu jednorodzinnego przeszło na kilku spadkobierców, powinni
oni, w terminie jednego roku od dnia otwarcia spadku, wyznaczyć spośród siebie
pełnomocnika w celu dokonywania czynności prawnych związanych z wykonywaniem
tego prawa, włącznie z zawarciem w ich imieniu umowy o przeniesienie własności
domu. W razie bezskutecznego upływu tego terminu, na wniosek spadkobierców lub
spółdzielni, sąd w postępowaniu nieprocesowym wyznaczy przedstawiciela.
Pełnomocnik (przedstawiciel) uprawniony jest do udziału w walnym zgromadzeniu
w razie śmierci jednego z małżonków, którym prawo do domu jednorodzinnego
przysługiwało wspólnie, przepis pkt 1 stosuje się odpowiednio
po przeprowadzeniu rozliczenia kosztów budowy i ostatecznym ustaleniu wkładów
budowlanych, wniesieniu przez członków tych wkładów bądź też ich części i
przejęciu zobowiązań spółdzielni pokrywających resztę należności z tytułu
wkładów spółdzielnia przenosi na członków własność przydzielonych domów wraz z
prawami do działek
przeniesienie własności domu może nastąpić także na rzecz spadkobierców członka
lub małżonków, jeżeli prawo do domu przysługuje im obojgu
członkowie, oprócz wkładu budowlanego, obowiązani są pokryć koszty przeniesienia
własności domu, a także udział w kosztach likwidacji spółdzielni, o ile
przeniesienie własności następuje w ramach postępowania likwidacyjnego.
Art. 53.
Członek spółdzielni, który w dniu wejścia ustawy w życie zamieszkuje w
mieszkaniu rotacyjnym należącym do tej spółdzielni, staje się z tym dniem
najemcą tego mieszkania w rozumieniu przepisów ustawy o najmie lokali
mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych, a jeżeli przed tym dniem wniósł
wymagany wkład mieszkaniowy – staje się osobą uprawnioną do spółdzielczego
lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w rozumieniu niniejszej ustawy.
Przepis ust. 1 nie narusza praw nabytych członka spółdzielni do zawarcia umowy w
sprawie ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa innego lokalu
mieszkalnego lub prawa odrębnej własności takiego lokalu.
Art. 54.
Spółdzielnie istniejące w dniu wejścia ustawy w życie dokonają zmian swoich
statutów stosownie do wymagań niniejszej ustawy i w trybie przewidzianym w
ustawie – Prawo spółdzielcze. Zgłoszenia do rejestru tych zmian spółdzielnie
dokonają nie później niż do dnia 31 grudnia 2002 r.
Do czasu zarejestrowania zmian statutów postanowienia dotychczasowych statutów
pozostają w mocy. Jednakże w razie sprzeczności między nimi a przepisami
niniejszej ustawy stosuje się przepisy tej ustawy.
Art. 54.1.
Przepisy ustawy stosuje się odpowiednio do spółdzielni mieszkaniowych będących w
likwidacji lub w upadłości.
Pisemne żądania, o których mowa w art. 111, 12, 1714, 1715, 39 i 48, składane są
w wypadkach, o których mowa w ust. 1, do likwidatora lub syndyka masy
upadłościowej spółdzielni.
Art. 54.2.
Przepisu art. 38 p. 1 pkt 5 ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo
spółdzielcze nie stosuje się do ustanawiania prawa odrębnej własności lokali i
przeniesienia własności lokali, domów jednorodzinnych oraz miejsc postojowych w
garażach wielostanowiskowych.
Art. 55.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia, z tym że
przepisy art. 27a ust. 1 pkt 1 lit. g), ust. 3 pkt 3 lit. a) oraz ust. 6 pkt 1
ustawy wymienionej w art. 30, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, mają
zastosowanie do wpłat na wyodrębniony fundusz remontowy spółdzielni
mieszkaniowej dokonanych od dnia 1 stycznia 2001 r.